Juga dikenali dengan nama Perang Indochina ke-3, krisis ini bermula apabila China melancarkan perang ofensif sebagai tindakbalas kepada Vietnam menakluki dan menjajah Kemboja sekaligus menamatkan pemerintahan kejam rejim Pol Pot & Khmer Rouge sekutu China.
Pada 17 Feb 1979, angkatan tentera China menceroboh utara Vietnam dan menawan beberapa pekan dan bandar di sempadan Vietnam. Pada 6 Mac 1979, China mengumumkan jalan ke Hanoi terbuka luas dan menyatakan objektif misi tercapai. China mengundurkan ketumbukan ketenteraannya. Usai perang, kedua2 China dan Vietnam menyatakan masing2 memenangi konflik sempadan berkenaan.
Ketumbukan China di Vietnam ialah 200 ribu tentera disokong 400-500 MBT dan ketumbukan Vietnam ialah seramai 70-100 ribu tentera disokong 150 ribu orang militia / paramiliteri. USSR pula membantu Vietnam dengan membekalkan maklumat perisikan dan peralatan ketenteraan seperti 400 MBT + APC, 50 pelancar roket BM-21, 400 SAMs, 800 misil anti-tank dan 20 pesawat pejuang.
Korban perang di pihak China ialah 6,954–8,531 terkorban (termasuk 420 kenderaan MBT/APC musnah) dan 21 ribu cedera, manakala korban Vietnam pula melibatkan kematian 10 ribu orang awam Vietnam, 30 ribu pasukan tentera terkorban (termasuk 185 kenderaan MBT/APC musnah) serta 70 ribu pasukan militia Vietnam terkorban.
China sama sekali gagal mencapai objektif perangnya iaitu untuk menekan Vietnam berundur dari Kemboja, sebaliknya Vietnam terus menjajah Kemboja dari 1978-1989. Selain menggunakan taktik "Scorched Earth Tactic" Bumi Hangus di perkampungan Vietnam sekitar sempadan utara Vietnam dan pekan2 di sempadan yang tidak membawa apa2 signifikan, tentera China yang kononnya kebal dengan mitos era Perang Korea melawan USA/UN, dikejutkan dengan serangan balas gerila2 paramiliteri Vietnam.
Berikut adalah cuplikan video filem "Youth" yang menunjukkan serangan hendap militia Vietnam ke atas konvoi lojistik tentera China yang diabadikan dalam filem:
Kalau tgk dr segi pembangunan bandar, i mmg kagum tgk Vietnam.. Jauuhhh pesat membangun Vietnam (HCM) dr KL.. Pd hal diorang lagi lmbt merdeka dr Msia...
Well better than nothing. Perang Sino-Vietnam adalah kisah sejarah yang dilupakan di pihak China. USA pula bagai menidakkan naratif sejarah perang Korea. USSR / Russia bagai cuba melupakan naratif sejarah perang Afghanistan 1979-1989. Pihak China, nampaknya hanya meletakkan konflik Sino-Vietnam 1979 sebagai notakaki sejarah.
Tugas kita pengkaji sejarah amatur kadangkala melihat persepsi sudut sejarah berdasarkan naratif yang pelbagai.
Movie "Youth" bukan filem perang sebaliknya merupakan filem pergolakan idealisme remaja China era akhir 1970an dan perubahan dasar "mentaliti subsidi" acuan Maoisme perlahan2 kepada "mentaliti mandiri" acuan Deng Xiao Peng kepada belia2 China pasca Revolusi Budaya Mao.
Filem ini menjadikan perang Sino-Vietnam 1979 sebahagian dari sebab mengapa belia2 China 1970an yang optimis dengan dasar Mao berubah mendadak akibat kerahan perang dan sikap pesimis mereka apabila bantuan subsidi kepada veteran perang Sino-Vietnam dipinggirkan menjelang perubahan China yang semakin mengejar arus kemodenan kapitalisme pada era 1990an.